Fraaie verhalen
De zonnebloem speelt een belangrijke rol in de creatieverhalen van bevolkingsgroepen uit Noord-Amerika. Zo spreken de Irokezen over elder plants, de eerste planten die werden gecreëerd, namelijk mais, bonen, pompoen, tabak en de zonnebloem. Hoe de zonnebloem op de aarde kwam, wordt verteld in hun creatieverhaal:
Lang voordat de wereld werd geschapen, was er een eiland, zwevend in de lucht, waarop de Sky people leefden. Ze leefden rustig en gelukkig. Geen van hen was ooit geboren, gestorven of had verdriet gehad. Maar op een dag realiseerde een van de Sky-vrouwen zich dat ze zou gaan bevallen van een tweeling. Ze vertelde het aan haar man, die in woede uitbarstte. In het midden van het eiland stond een boom die het hele eiland verlichtte, want de zon was nog niet geschapen. De man verscheurde deze boom en creëerde een enorm gat in het midden van het eiland. Nieuwsgierig keek de vrouw in het gat. Ver beneden haar kon ze de wateren zien die de aarde bedekten. Op dat moment duwde haar man haar. Ze viel door het gat en tuimelde naar het water beneden.
Er bestonden al waterdieren op aarde, dus ver onder het drijvende eiland zagen twee vogels de Sky-vrouw vallen. Vlak voordat ze in het water viel, namen ze haar op hun rug en brachten haar naar de andere dieren. Vastbesloten om de vrouw te helpen doken ze in het water om modder van de zeebodem te halen. De een na de ander probeerden de dieren het, maar ze faalden. Uiteindelijk probeerde Kleine Pad het en toen hij terugkwam zat zijn bek vol modder. De dieren pakten de modder en spreidden hem uit op de rug van Grote Schildpad. De modder begon te groeien en te groeien en te groeien, totdat hij zo groot werd als Noord-Amerika.
Toen stapte de vrouw het land op. Ze strooide stof in de lucht en creëerde sterren. Ze schiep de maan en de zon. De Sky-vrouw kon rustig bevallen van een tweeling, twee jonge goden. Ze noemde de een Sapling, hij werd vriendelijk en zachtaardig. Ze noemde de ander Flint en zijn hart was net zo koud als zijn naam. Ze groeiden snel en begonnen de aarde te vullen met hun creaties.
Sapling creëerde wat goed is. Hij maakte dieren die nuttig zijn voor de mens. Hij maakte rivieren die twee kanten op gingen en daarin stopte hij vissen zonder botten. Hij maakte planten die mensen gemakkelijk konden eten. Hij plantte een zonnebloem (awë’öhsa’), en zei: ‘Deze zonnebloem zal een herinnering zijn aan de mensen die hier komen wonen. De bloem zal voor licht zorgen voor het steeds groter wordende eiland.’ Toen maakte hij de rode wilg, dit werd de oudste medicijnplant van allemaal. Gevolgd door de aardbei, het type dat het dichtst bij de aarde groeit, en twee andere soorten bessen, de moerbei en de bosbes. Als het werk van Sapling met rust gelaten zou worden, zouden mensen nooit hoeven te lijden.
Helaas vernietigde Flint veel van Saplings werk en creëerde hij alles wat slecht is. Hij liet de rivieren maar in één richting stromen. Hij stopte botten in vissen en doornen op bessenstruiken. Hij creëerde de winter. Gelukkig gaf Sapling leven aan de winter, zodat hij kon bewegen om plaats te maken voor de lente.
Uiteindelijk besloten Sapling en Flint te vechten totdat de een de ander had overwonnen. Geen van beiden kon aanvankelijk winnen, maar uiteindelijk werd Flint verslagen. Omdat hij een god was, kon Flint niet sterven, dus moest hij op de rug van Grote Schildpad leven. Af en toe wordt zijn woede nog steeds gevoeld in de vorm van een vulkaan.
Toepassingen
De zonnebloem komt oorspronkelijk uit Amerika. Inheemse Amerikanen gebruikten de kleurende, medicinale en nutritionele eigenschappen van deze plant. De zonnebloem bevatte toen twintig procent olie. Rond 1530 werden zonnebloempitten door Spanjaarden naar Europa gebracht en groeide het gebruik van de olie tot een industriële schaal. De olie wordt veel gebruikt in de keuken en als basis voor allerlei producten zoals margarine. Zonnebloemolie bevat linolzuur, dat het cholesterolgehalte in het bloed verlaagt.
Herkomst
…
Welke insecten trekt de plant aan?
Vlinders en wilde bijen. Goede herfstbloeier voor bijen.
Algemeen
Sterk groeiende, bossige planten, die bovendien nog eens lang leven. Voor grotere borders. Verdraagt een temperatuur tot -30 °C.
Standplaats
Zon. Verdraagt korte periodes van droogte prima, natte winters daarentegen niet.
Hoogte
175 cm
Bloeitijd
Augustus-september – tot aan de vorst
Bloeiwijze
…
Kleur
Citroengeel
Hoe te vermeerderen
Scheuren, eind maart tot half april onder glas zaaien, of half april tot half juni buiten op een zaaibed. Na vijf tot zes weken uitplanten.
Zaadjes in zadenbieb?
Van deze plant kunnen we geen zaden oogsten. Ze zijn dan ook niet opgenomen in de zadenbibliotheek in Zinder.
Weetjes
…