Zoethout kennen we allemaal van de wortel, maar wie wist eigenlijk hoe het eruitziet?
Fraaie verhalen
De eerste sporen van het gebruik van zoethout door de mens dateren van lang geleden. In het graf van Toetanchamon werd al een flinke voorraad zoethoutwortel gevonden. In hiërogliefen zijn verwijzingen gevonden naar het ingrediënt voor een veel gedronken brouwsel.
De Grieken leerden het kruid wellicht kennen via de Scyten. Er werd gezegd dat je door het kauwen op de zoethoutwortel dagenlang zonder eten en drinken kon. In Engeland zou koning Eduard I in 1305 belasting op de invoer van zoethout hebben geheven om de opbrengst te gebruiken voor herstel aan de London Bridge.
Het gebruik van het kruid is in Europa vanaf de 15de eeuw zeer algemeen.
Toepassingen
De wortel is het deel van de plant dat het meest gebruikt wordt. Je gebruikt ze door op de ‘stokjes’ te kauwen of ze in stukjes te snijden en er medicinale thee of extract van te maken. Je kunt dit extract verdikken en er zoethoutsiroop van maken door het zachtjes te laten koken met wat rietsuiker.
Het wordt veel gebruikt in de suikerwarenindustrie; glycyrrinizinezuur is een grondstof voor drop. Dit verhoogt de bloeddruk.
Aan zoethout worden ook geneeskrachtige eigenschappen toegedicht. Het is het meest bekend als hoestsiroop. Van ingedikt zoethoutsap werden ook hoesttabletten gemaakt. Het heeft een slijmoplossende, licht ontkrampende en versterkende werking die nuttig is bij verkoudheid, griep of andere bacteriële of virale infecties van de luchtwegen.
Je kunt ook de blaadje gebruiken om kruidenthee van te trekken.
Herkomst
Klein-Azië en de Kaukasus
Welke insecten trekt de plant aan?
Vlinders
Algemeen
Zoethout is familie van de vlinderbloemen. Het heeft een luchtig opgaande groeiwijze. De bladeren zijn lancetvormig en bedekt met kleverige klierharen. De bladkleur is groen, de plant is niet wintergroen. Het meest bekend zijn de wortels, die voor verschillende toepassingen gebruikt worden. Ze kunnen wel 1 tot 5 m lang worden (met name in de breedte).
De naam Glycyrrhiza vindt zijn oorsprong in het Grieks en betekent ‘suikerwortel’. Glabra betekent ‘kaal’. Mogelijk verwijst dit naar de leerachtige zaadpeulen of onbehaarde wortels.
Standplaats
Zoethout houdt van zon, halfzon en rijke, diepe en losse grondsoorten.
Hoogte
150 cm
Bloeitijd
Juni-augustus
Bloeiwijze
Aarvormige bloemtrosjes
Kleur
Lila, paars, violet
Hoe te vermeerderen
Met zoethout heb je geduld nodig, want je kunt de wortels pas na drie tot vier jaar oogsten. In de tussentijd kun je de blaadjes wel gebruiken om thee van te zetten.
Graaf de hele plant met kroon (het centrum waaruit de stengel en wortels groeien) in het najaar uit. Snijd de wortels af, maak ze schoon en verdeel ze in stukken van zo’n 15 cm en droog ze voor later gebruik.
Het kroongedeelte dat is overgebleven, kun je in een pot met vochtige compost planten en op een vorstvrije plaats zetten. In het voorjaar kun je het terugplanten. Je kunt de planten vermenigvuldigen door de kroon af en toe in stukken te verdelen.
De zaden dienen zo’n twee tot drie maanden in de koelkast te liggen alvorens ze te zaaien. Eerst nog 24 uur in water weken bij kamertemperatuur. Schuren van de zaden voor het weken bevordert de kiemvorming. Je kunt ze uitzetten in zaai- en stekgrond. Houd de grond vochtig en dek af met huishoudfolie of glas. Laat de zaadjes bij kamertemperatuur kiemen.
Zaadjes in zadenbieb?
Nadat deze plant zaadjes heeft geproduceerd, zijn ze te vinden in de zadenbibliotheek in Zinder.
Weetjes
…